Tittel: Offa - forteljingar frå ei øy
Forfatter: Ronnie M.A.G. Larsen
Utgitt: 2008
ISBN: 9788202284695
Språk: Nynorsk
Sider: 128
Forlag: Cappelen

OFFA er ei samling med 22 forteljingar som alle har ei eller annan tilknyting til ei lita øy utanfor Ålesund. Me flytter oss fram og attende i tid, og hovudkarakterane er både innbyggarar og utflyttarar. Dette er eit smart grep som verker samlande på teksten, og gjer at lesaren heile tida er på utkikk etter den røde tråden: Kva er det som karakteriserar desse øybuarane?

Uff a meg!
Offa er eit uttrykk som (eg trur) tyder noko slikt som ”uff a meg” eller ”å, nei!” I den fyrste forteljinga blir uttrykket brukt når lastebilsjåfør Willy-André søker å sette ny fartsrekord rundt øya. Kløtsjen ryk og gassen heng seg opp, og Joggaren som nett har sprunge rundt øya i rekordfart, blir meia ned.

”Joggaren hadde kasta seg til side ved ein stolpe og Willy-André kjente ein liten dump då han passerte. Offa.”

Denne svarte og knappe humoren særmerkjer teksten, og er med på å gjere kvardagsepisodane som forteljingane gjerne beskriv, meir underhaldande.

For det er klårt at med så mange forteljingar på så få sider, er det ikkje lagt opp til noko dybdedykk i korkje karakterar eller situasjonar. Karakterane blir temmeleg karikerte etter kvart, noko også namna deira indikerar: Ferje-Petter, Taxi-Arne, Sladre-Guri og Fitte-Per med fleire. Det kan verke ironisk, men slik er det jo ofte i små samfunn: Innbyggarane omgås heile tida og burde ha nyanserte bilete av kvarandre, men fell heller inn i fastsette roller. Tidene endrar seg, det er verre med menneska, seier ein kar i ei av forteljingane. Det kan vere med på å forklare kvifor nokre flytter frå øya for godt, men også at det kan bli litt keisamt å lese om øybuarane i lengda.

Øya er ikkje universell
Etter kvart er det som om nokon sit og fortel ”gode historier” utan stans: Har du høyrd om då Kåre slo Alexander i ferjehockey, har du høyrd om då den fyrste negeren kom til øya, har du høyrd om ... Forfattaren underhaldar, sleng ut nokre sleivspark og onelinearar, men gir oss lite å tenkje på. Meir enn nok for ei debutbok vil sikkert mange meine, men tar ein utgangspunkt i lesaren, kan det vere greitt at han er førebudd på dette.

Det heller ikkje slik at det lokale automatisk blir universelt, slik som baksideteksten på boka lovar oss. Det er i alle høve fleire forhold som eg ikkje fullt ut forstår, til dømes kvifor det er tradisjon å spandere Jägermeister på Tyskerungen viss ein treff han ute på byen, alt ståket rundt den nye brua og forholdet til kjøpmannen og presten. Eg trur at viss ein sjølve er oppvaksen på ei lita øy, som gjerne ligg på Vestlandet, vil ein kjenne seg att og le seg skakk av situasjonar og kommentarar som går meg hus forbi. Men dette har vel strengt tatt forfattaren åtvara lesarane om allereie i tittelen.

Postludium
Samlinga blir runda av med ”Postludium” som er ein rørande og svært fin forteljing om Ferje-Petter rett før han døyr. Ferje-Petter har forsona seg med livet som det blei og ser på omgivnaden med eit mildt blikk som gir lesaren ein smak av kvifor folk blir på øya: ”Heilt ute på piren blafra det i ein plastpose frå Spaceworld, full av sløyd småsei. Han fekk auge på ein stim med småfisk som forsvann under kaia. Nokre sjøstjerner klamra seg til dei tjukke stolpane og Ferje-Petter var sikker på at det må ha vore kråkebollerekord i år.”

Han nikkar eit siste farvel og går ombord i ferja før han fell i bakken. Dette er døden i pakt med naturen som fleire vestlendingar har skrive om, og får meg til å ønskje at forfattaren ikkje berre fokuserar på dei såkalla gode historiene i si neste bok.